Robotik Cerrahi Nedir?
Robotik cerrahi gelişmekte olan yeni ve heyecan verici bir teknolojidir. Robotik cerrahi kısaca, robot denilen cerrahi sistem kullanılarak ameliyatın yapılması demektir. Bu işlem genel anestezi altında yapılır ve bu nedenle hasta uyur ve ağrı hissetmez. Bu yazımızda robotik cerrahi nedir sorusunun kısaca yanıtlarını verecek ve robotik cerrahi uygulaması hakkında bilgiler vereceğiz.
Biz hastanemizde “Da Vinci SI” denilen robotik cerrahi sistemini kullanmaktayız. Bu sistem kabaca 3 parçadan oluşmaktadır. Bunlar cerrah konsolu, robotik ünite ve hasta başı ünitesidir (Resim 1).
Resim 1: Da Vinci SI sistemi ve parçaları
Ameliyatı yapacak cerrah, cerrah konsolu adı verilen üniteye oturup buradan robot kollarını yönlendirerek ameliyatı yapar (Resim 2). Cerrah konsolunun yüksek çözünürlüklü görüntüleme sistemi sayesinde cerraha üç boyutlu çok net bir görüntü sunar.
Resim 2: Robot konsolu (Robotik Cerrahi)
Robot kollarını ise bu ünitede yer alan özel tasarlanmış yerlere sağ ve sol elinin parmaklarını yerleştirmek ve bir takım hareketleri yapmak suretiyle kontrol eder (Resim 3).
Resim 3: Robot konsolunda cerrahın parmaklarının pozisyonu
Robotik üniteyi ise hasta başında yer alan ve konsol cerrahına yardım eden asistan cerrah kontrol eder (Resim 4).
Resim 4: Robotik ünitedeki robot kollarında enstrumanların takılmış hali
Hasta başı ünitede yüksek çözünürlüklü görüntü sağlayan monitör yer alır (Resim 5). Konsol cerrahına yardım eden asistan cerrah ameliyat görüntüsünü burada görür ve bunun sayesinde konsol cerrahına yardım eder.
Resim 5: Hasta başı ünitesi
Cerrah ameliyatın başlangıcında vücudun içine, robotun enstrumanlarını yerleştirmek için, cilde küçük kesiler yapar ve buralara trokar denilen çalışma kanallarını yerleştirir (Resim 6).
Resim 6: Bir çocuk hastamızda trokarların yerleştirilmiş hali
Ardından trokarların içine robot enstrümanlarını yerleştirilir (Resim 7).
Resim 7: Robotik üroloji cerrahide farklı amaçla kullanılan robot enstrumanları (sol) ve büyüklüğünün parmakla karşılaştırılması (sağ)
Bu enstrümanlar robotun kollarına bağlıdır. Cerrah robotun küçük enstrümanlarının hareketlerini elleri ile yönlendirir. Cerrahın konsoldaki hareketlerini robotik kollar ve enstrümanlar birebir taklit eder (Resim 8).
Resim 8: Robotik enstrumanlarından birinin hareket kabiliyetinin insan bileğinin yapabileceği hareketlerle karşılaştırılması.
Robotik sistem hareket kabiliyeti sayesinde cerraha 7 eksende hareket özgürlüğü sağlar, insan bileğinin yapamayacağı hareketleri, kendi etrafında 540 derece dönüş yaparak gerçekleştirebilir.